Σύντομο ενημερωτικό ιστορικό
της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρίας Σερρών – Μελενίκου


Τον Ιούλιο του 1952, διακεκριμένοι επιστήμονες και λόγιοι Σερραίοι και Μελενίκιοι, εγκατεστημένοι στην Αθήνα, συνέστησαν το πρώτο στην Αθήνα Σερραϊκό Σωματείο με την επωνυμία: «ΙΣΤΟΡΙΚΗ και ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΕΡΡΩΝ – ΜΕΛΕΝΙΚΟΥ» και με σκοπούς αποκλειστικά επιστημονικούς και πολιτιστικούς: Την περισυλλογή και τη διάσωση, την έρευνα και τη μελέτη, την προβολή και τη διάδοση του ιστορικού, αρχαιολογικού, λαογραφικού και γλωσσικού υλικού γενικά, όπως επίσης των εθίμων και των παραδόσεων, της λαϊκής τέχνης και των άλλων σχετικών κοινωνικών και πολιτισμικών γνωρισμάτων και εκδηλώσεων της ευρύτερης περιοχής των Σερρών, όπως αυτή παλιά καθοριζόταν από τα όρια του επί Οθωμανικής κυριαρχίας Σαντζακίου (Νομού) Σερρών με τους οκτώ Καζάδες (Επαρχίες) του, μεταξύ των οποίων και εκείνος του Μελενίκου (που εύστοχα αποκλήθηκε «ο Μυστράς του Βορρά»).

Μεταξύ των ιδρυτικών μελών του, τα περισσότερα των οποίων είχαν ερευνητική και συγγραφική δραστηριότητα, ήσαν και οι:
Βασίλειος Σιμωνίδης (π. Υπουργός – Ιστορικός συγγραφέας), Πέτρος Πέννας (Δικηγόρος – Συγγραφέας – π. Βουλευτής – π. Γεν. Γραμματέας Υπ. Κοινωνικής Πρόνοιας), Νατάλης Πέτροβιτς (Δ/ντής Εμπορικής Τράπεζας – Συγγραφέας, Λαογράφος), Λιλίκα Χρηστομάνου-Καλίνσκη (Ιστορικός συγγραφέας - Λογοτέχνης), Δημήτριος Χόνδρος (Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών – Ακαδημαϊκός), Ουμβέρτος Αργυρός (Ζωγράφος – Καθηγητής και Δ/ντής της Σχολής Καλών Τεχνών στην Αθήνα – Ακαδημαϊκός), Ιάκωβος Ζαγκαρόλας (Δρ Ν. - Δικηγόρος – Υφηγητής Παν/μίου Αθηνών – π. Γεν. Γραμματέας Υπ. Δικαιοσύνης), Κωνσταντίνος Τέγος (Νομικός Σύμβουλος του Κράτους – Ιστορικός συγγραφέας), Μιχαήλ Μεγγρέλης (Δικηγόρος - Ιστορικός συγγραφέας) Χρήστος Ντινίδης (Αντιστράτηγος ε.α. – π. Βουλευτής), Τριαντάφυλλος Θεοδωρίδης (Δ/ντής Τράπεζας της Ελλάδος – Συγγραφέας), ‘Ελλη Αγγέλου (Καθηγήτρια Μ.Ε. – Συγγραφέας), Ιωάννης Πετράκογλου (Ιστορικός ερευνητής), Κυριάκος Κουρτσόγλου (Ιστορικός ερευνητής), Αλέξανδρος Σφήκας (Καθηγητής Εθνικού Μετσοβείου Πολύ-τεχνείου).
Στην Εταιρία εκλέγονται και μετέχουν ως Μέλη της όχι μόνον Σερραίοι, αλλά και κάθε Έλληνας ή Ελληνίδα που επιθυμεί και μπορεί να συντελέσει επωφελώς στην εκπλήρωση των σκοπών της.

Τους παραπάνω καταστατικούς σκοπούς της, η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Σερρών - Μελενίκου εκπληρώνει με επιτυχία στην μέχρι σήμερα - επί 60 χρόνια - συνεχή και αδιάκοπη λειτουργία της με δύο κύριες δραστηριότητες:

Τη διοργάνωση εκδηλώσεων και ομιλιών ανά την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό, είτε προς τιμή διακεκριμένων Σερραίων και Μελενικίων, όπως  του Εμμ. Παπά και του Αναστάσιου Πολυζωίδη, είτε σε αναφορά και επισήμανση ιστορικών ή πολιτισμικών γεγονότων της ευρύτερης περιοχής των Σερρών. Επίσης με συμμετοχή σε επιστημονικά συνέδρια και σχετικές εκδηλώσεις. Και

Με την έκδοση, από το 1953, του περιοδικού συγγράμματος «Σερραϊκά Χρονικά», που χαρακτηρίστηκαν από την Ακαδημία Αθηνών ως «πολύτιμον έργον» και τιμήθηκαν με ΄Επαινό της.

Τα «Σερραϊκά Χρονικά» έχουν κυκλοφορήσει σε 16 τόμους (και επίκειται η έκδοση του 17ου), με σύνολο σελίδων 5.000 περίπου. Σ’αυτές δημοσιεύονται πλέον των 100 πρωτότυπων αυτοτελών εργασιών και επιστημονικών μελετών, από τις οποίες 12 για το Μελένικο, όπως επίσης και 85 βιβλιοκρισίες και βιβλιοπαρουσιάσεις, συνολικά από 77 συγγραφείς, μέλη και μη της Εταιρίας μας. Οι τόμοι των Σερραϊκών Χρονικών εμπλουτίζονται με άνω των 1.000 σπάνιων φωτογραφιών.
Τα «Σερραϊκά Χρονικά», πλέον του Επαίνου της Ακαδημίας, εκτιμώνται ως μια από τις σημαντικότερες επιστημονικές εκδόσεις στον ευρύτερο Μακεδονικό χώρο. Είναι περιζήτητα και εμπλουτίζουν, εκτός άλλων, και τις βιβλιοθήκες επιστημονικών, πολιτιστικών και πνευματικών Ιδρυμάτων και Πανεπιστημίων, της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Σημαντική είναι επίσης και η έκδοση δύο διακεκριμένων συγγραμμάτων του Πέτρου Θ. Πέννα: η «Ιστορία των Σερρών (1383 – 1913)» Β’ Έκδοση – Αθήνα 1966 και «Τα Άνω Πορόϊα Σερρών (Ιστορία και Λαογραφία)» Αθήνα 1989.

Η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Σερρών - Μελενίκου με τα «Σερραϊκά Χρονικά» δημιούργησε, σε καιρούς χαλεπούς, συνθήκες για επιστημονική έρευνα, συντέλεσε και συνεχίζει στη διάσωση και προβολή πολύτιμων ιστορικών πηγών και στοιχείων του πολιτισμού τής Μακεδονίας, με ιδιαίτερες επισημάνσεις στον λαογραφικό πλούτο, την ιστορία και την παιδεία των Σερρών.

Διατελέσαντες Πρόεδροι:

Βασίλειος Συμωνίδης (1952-1959), Ορέστης Περδικάρης (1959), Δημήτριος Δούκας (1959–1963), Πέτρος Θ. Πέννας (1963-1994), Κωνσταντίνος Χιώλος (1994–2008), Λότη Πέτροβιτς–Ανδρουτσο-πούλου (2008– 2010), Θωμάς Π. Πέννας (2010 – ).

Επίτιμοι Πρόεδροι:

Στίλπων Κυριακίδης. Καθηγητής Α.Π.Θ. – Πρόεδρος Εταιρείας  Μακεδονικών Σπουδών

‘Αννα Τριανταφυλλίδου. Εκπαιδευτικός – Πρόεδρος Λυκείου των
Ελληνίδων.

Ισαάκ Λαυρεντίδης. Δικηγόρος – π. Βουλευτής Σερρών &
Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων –
Συγγραφέας – Πρόεδρος της Νέας Φιλικής
Εταιρείας κ.ά. πολιτισμικών Σωματείων.

Πέτρος Θ. Πέννας. Επ. Δικηγόρος – Συγγραφέας – Ιστορικός
Ερευνητής – π.Βουλευτής Σερρών – π.Γεν.
Γραμματέας Υπ. Κοινωνικής Πρόνοιας.

 

Μάρτιος 2012